• Trunkus Arteriozus ne demektir ?

Trunkus arteriozus ciddi bir doğumsal kalp hastalığıdır. Kalpteki hastalık anne karnında bebeğin oluşumu sırasında olmuştur ve bebek bu hastalıkla doğmuştur. Normal bir kalp yapısında kalpten iki ana damar ayrılır ilki vücudu beslerken ikincisi de akciğerlere kirli kanı temizlenmesi için pompalar. Vücudu besleyen damar (aorta) yüksek basınç ile çalışırken akciğerlere kan gönderen damar (pulmoner arter) düşük basınç ile çalışmaktadır. Trunkus arteriozus ile doğmuş bebeklerde kalpten çıkan tek bir ana damar bulunmakta ve bu damardan hem vücudu besleyen damarlar hem de akciğerlere kan gönderen damarlar ayrılmaktadır. Ek olarak bu bebeklerin kalbinde karıncıklar arasında geniş bir delik de bulunmaktadır.

• Trunkus Arteriozusa eşlik eden başka durumlar olabilir mi ?

Trunkus arteriozus anomalisi bulunan bazı bebeklerde ek hastalıklara rastlamak mümkündür. Bahsi geçen ek durumlardan nispeten sık karşılaşılan kalpten çıkan tek ana damarın kapağının yapısının bozuk olmasıdır. Yapısı bozuk olan bu kapak onarılsa dahi ileri dönemlerde tekrar bir müdahale ihtiyacı duyabilir.

Bazı bebeklerde ise genetik bir bozukluk sonucu Di George sendromu görülebilir. Bu sendrom kendini öğrenmede güçlük, enfeksiyonlara yatkınlık ve kan kalsiyum düzeylerinde bozukluk ile gösterebilir.

• Trunkus arteriozus bebeğimde nasıl belirtiler gösterir ?

Bu kalp hastalığı ile doğan bebekler hayatın ilk haftalarında normale yakın görülebilirler. Fakat ilk bir veya iki hafta geçmesi sonrası bebeklerde solunum ve kalp yetmezliği çok sık görülür. Solunum ve kalp yetmezliği çoğu zaman ciddi seviyededir ve yoğun bakım şartlarında solunum makinesine bağlanmayı gerektirir. Bazı bebeklerde bu durum çok daha ciddi seyirli gelişebilir ve hayatın ilk günlerinde başlayabilir.

• Trunkus arteriozusa nasıl tanı konuluyor ?

Bebek anne karnında iken Kadın Doğum Doktorunuz tarafından yapılan detaylı ultrasonografik incelemede kalbin yapısından şüphelenebilir veya tanıyı koyabilir. Gerek tanıdan emin olmak için gerekse de şüphelenen durumu aydınlatmak için Çocuk Kardiyoloji doktorunun da değerlendirmesini isteyebilir. Çocuk kardiyoloji doktoru bebeğin kalbini özel bir ultrason cihazı ile değerlendirerek ki bu işleme fetal ekokardiyografi denir, tanı koyabilir. Ek olarak bazı durumlarda kadın doğum doktorunuz gebelikte risk görürse de bebeği çocuk kardiyoloji doktorunun değerlendirmesi için sizi yönlendirebilir.

Bebeğin doğumu sonrası çocuk doktorlarının ilk veya takip eden sonrasi muayenelerde şüphelenmeleri sonucu çocuk kardiyoloji doktorunun görüşüne başvurabilir ve çocuk kardiyoloji doktorunun da yaptığı özel ultrasonda (transtorasik ekokardiyografi) tanı konabilir.

Hem gebelik döneminde hem de yenidoğan bebek döneminde yapılan kalp ultrasonları anneğe ve bebeğe asla zarar vermez. Bu tetkik tamamen düşük ses dalgalarının yansıması ile oluşan görüntülerle değerlendirilmektedir, bu nedenle anne veya bebeğin canı yanmaz, rahatsız olmaz veya zarar görmezler.

Bazı durumlarda ekokardiyografi ile tanı konulduğunda ve bebeğin tedavi için geç kaldığı düşünüldüğünde anjiografi ile basınç ölçümü gerekebilir. Fakat bu uygulama rutin değildir. Son olarak bazı durumlarda ameliyat planının daha net belirlenmesi adına ameliyat öncesi bilgisayarlı tomografi anjiografi incelemesi planlanabilir. Bu tetkik verdiği üç boyutlu detaylı görüntülerle ameliyat ekibine çok yarar sağlayabilir.

• Trunkus Arteriozus ne zaman ve nasıl tedavi edilir ?

Trunkus arteriozus ideal cerrahi tedavi zamanı hayatın ilk 2 haftasıdır. Bu süreden sonrasında yapılan tedavi amaçlı girişimlerin riskleri giderek yükselir. Çünkü bu süreden sonra bebeğin durumu gittikçe kötüleşmekte, akciğerlerindeki basınç tehlikeli derecede yükselecektir.

Trunkus arteriozus tedavisi ameliyattır. Ameliyat genel anestezi altında yapılmaktadır. Ameliyat göğüs kafesinin ön orta kısmından yapılan bir kesiden kalbe ulaşılması ile gerçekleştirilir. Kalbe ulaşıldığında dolaşım kalp-akciğer makinasına bağlanır ve kalp dolaşımdan devre dışında bırakılır. Kalpten çıkan tek ana damardan akciğerlere giden damarlar ayrılır ve bir sentetik damar yardımıyla kalbe bağlanır. Kalbin içindeki delik sentetik bir yama mataryeli ile kapatılır. İşlem sonrasında kalp dolaşım devresine tekrar katılır ve kalp-akciğer makinasından hasta ayrılır.

• Ameliyatın riski var mı ?

Yenidoğan döneminde gerçekleştirilen tüm kalp ameliyatlarının belirli riskleri mevcuttur. Bu tedavi yöntemi her ne kadar bebeği ölümden kurtarsa da risklerden yoksun değildir. Bu riskler arasında beyin hasarı, böbrek yetmezliği, akciğerlere bağlı sorunlar ve ölüm vardır. Tüm risklere rağmen hasta için tek kalıcı çözüm yolu ameliyat ile onarımdır. Sözkonusu riskler hastanın genel durumuna, mevcut hastalığın ciddiyetine göre farklılık gösterirler. Riskler mutlaka hastanın kendine özgü olarak değerlendirilip hasta yakınlarıyla o şartlarda detaylı olarak konuşulması en uygun seçenektir.

• Ameliyatla tedavi olduktan sonra tekrar ameliyat olacak mı ?

İlk ameliyat sonrası kuvvetle muhtemel başka ameliyatlar gerekli olacaktır. Çocuğunuzun izleminde bu ameliyatların zamanlaması netleşecektir. Bu ameliyatların çoğu onarım için kullanılması gerekli olan sentetik kapaklı damar parçalarının ömrünün tükenmesi sonucu daralması veya çok genişlemesi sonucu gerekli olmaktadır. Bu neden dışında zamanla gelişen akciğer damarlarındaki darlıklar da neden olarak karşımıza çıkabilir.