SOYHAN ALPASLAN 'ın haberine göre; Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi (Cube Incubation) firmalarından İnodove R&D Co. Inc, anne sütünün Covid-19 ve kansere karşı tedavi edici özelliklerini tespit etti. Araştırmanın sonuçları hakemli yayın organı Avrupa Farmakoloji Dergisi’nde yayınlanmak üzere.
Anne sütüne en yakın madde olan keçi sütü ile yaptığı başarılı Ar-Ge çalışmalarını anne sütünün bilinmeyenleri üzerinde sürdüren İnodove’nin kurucusu, mucit Prof. Dr. Tuğba Akbay, yerli ve milli ‘anne sütü filtresi’ ile ‘anne sütündeki zararlı maddeleri tespit eden test çubuğu’ geliştirdi. Prof. Dr. Akbay, ürünlerini ticarileştirme aşamasında. Uluslararası bilim camiasında büyük ses getiren eşsiz filtre; süte geçen zararlı ilaç veya kimyasalları mıknatıs gibi çekip, ayrıştırırken sütün yapısını değiştirmiyor. Test çubukları da sütteki maddeleri test ederek, filtrenin kullanımını destekliyor. Her iki ürün, ihtiyaç duyulan ilaç ve kimyasallar için kolayca hazırlanabiliyor. Ulusal incelemeli patenti alınan filtrenin uluslararası incelemeli patent başvurusu yapıldı. İstanbul Ticaret’in sorularını, Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Anabilim Dalı Biyokimya Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Tuğba Akbay cevapladı:
TÜRKİYE’YE GÜMÜŞ MADALYA
Anne sütü filtresi geliştirme fikri nasıl doğdu?
2008 yılında doğum yaptım. Emzirme döneminde bel fıtığı rahatsızlığı için bir süre ilaç kullanmak zorundaydım. Doktor, “İlaç süte geçeceği için bebeğine süt veremezsin” dedi. “Anneler zorunlu ilaçlarını kullanırken, bebeklerine süt verebilmeli” diye düşündüm. Anne sütünü olası kimyasallardan arındıracak bir filtre geliştirebilmek için TÜBİTAK’a başvurdum. Anne sütü filtresinin ulusal patent tescili 2014’te tamamlandı. 2016’da da Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Türkiye’yi, Güney Kore’de temsil etmek için seçildi. KIWIE Kadın Buluşçular Fuarı’ndan ülkemize gümüş madalya ile döndük.
DÜNYADA YANKI UYANDIRDI
İnodove nasıl kuruldu?
Anne sütündeki kimyasalları uzaklaştıran filtre, dünyada büyük yankı buldu. Çalışmalarım basında yayınlanınca projemi ürüne dönüştürmemle ilgili birçok öneri aldım. Ürün geliştirme aşamasında Teknopark İstanbul ile iletişime geçtim. Filtrenin tüm Ar-Ge çalışmaları TÜBİTAK ve Marmara Üniversitesi destekli teşviklerle tamamlandığı için ticarileşme aşamasına da TÜBİTAK ile devam etmek istedim. Yüksek lisans öğrencimle birlikte TÜBİTAK 1512 Genç Girişimciler teşvikini aldık. 2019 Mayıs ayında Teknopark İstanbul’da firmamız İnodove’yi kurduk.
TEMİZ ODA İMKANI
Çalışmalarınız hangi aşamada?
Anne sütü filtresinin pilot üretiminin raf ömrü, sterilizasyondan paketlenmesine kadar tüm testleri bitti; ürün onayı için Sağlık Bakanlığı’na başvuru adımındayız. Filtre ile ilgili bulgularımızı Science Citation Index kapsamındaki iki saygın dergide yayınladık. Ürün geliştirmeyi, Kuluçka Merkezi’nde İSEK tarafından projelendirilerek kurulan temiz odalarda yaptık. Temiz odalarda çalışmak, bizim gibi girişim aşamasındaki firmaların elde edemeyecekleri çok büyük bir imkân.
KANSERE BİLE SEBEP OLUYOR
Sütten bebeğe geçen kimyasallar ve etkileri nedir?
Süt veren annelerin kullanabileceği ağrı kesici, antidepresan, antibiyotik gibi ilaçlar sütle bebeğe geçiyor. Yine sütten bebeğe geçen nikotin, kafein, paraben, bisfenol A gibi maddeler istenmeyen etkilere neden olabiliyor. Annenin kullandığı kozmetik ürünler, saç boyası, tatlandırıcılar, gıda katkı maddeleri, tarım ilaçları ve tütün ürünleri süte geçtiği için bebeğin sindirim, hormonal ve bağışıklık sistemini bozabiliyor. Sinir sistemi hasar alabiliyor. Guatr, kanser ve enfeksiyon hastalıklarına da neden olan bu maddeler bebeklerimizin sağlığını tehdit ediyor.
ANNE SÜTÜNDEN COVID İLACI
Covid-19 tedavisindeki anneler de filtreden faydalanabilecek mi?
Covid-19’u kesin tedavi edecek ilaçları bekliyoruz. Covid-19’a karşı koruyucu ilaç çalışmalarımız henüz proje fikri aşamasında. Covid ilacı kullanan anneler için de bu filtreyi özelleştirebiliriz. Anne sütünün Covid-19’a ve kansere karşı iyileştirici etkilerini tespit ettik. Araştırmamız, Avrupa Farmakoloji Dergisi’nde yayınlanma aşamasında. Şimdi de bir doktora tezinin konusu olacak. Bu konudaki projemi TÜBİTAK’a sundum. Bir sonraki adımımız anne sütünden Covid-19 ve kanser ilacı elde etmek olacak.
İPEK BAZLI YARA ÖRTÜCÜ
Bursalı bir öğrencim ile ipek bazlı nanofiberlerle yara örtücü geliştiriyoruz ve ben, bu konuda Avrupa Birliği’ne bir proje verdim. Tekstilde kullanılan ipeklerin atıklarından elde edilen proteinler, nanofiber yapımında kullanılacak. Böylece filtre, yara örtüsü gibi ürünlere dönüşecek ve dönüşümsel ekonomiye katkı sağlayacak.
BİSFENOLA TESPİT KİTİ
Prof. Dr. Tuğba Akbay, ‘Bisfenol A’nın anne sütünde ölçümüne yönelik nano yapılı, immunosorbent özellikli ev tipi test çubuklarının geliştirilmesi’ isimli TÜBİTAK projesini 2019 yılında tamamladığını söyledi. Akbay, “Anne sütündeki kimyasal maddeleri tespit eden test çubuğu ve buna entegre yazılıma sahip anne sütü test kiti, uluslararası hakemlerce onaylanarak saygın bir dergide yayınlandı” dedi.
MAMADAN UCUZ OLACAK
İnodove’nin hedefi, süt veren tüm annelerin filtreyi temin edebilmesi. İlaç kullandığı için bebeğine mama vermesi önerilen anneler için filtreyi kullanmak, mama vermekten daha ekonomik olacak.
NANOFİBER İPEK FİLTRE
Prof. Dr. Tuğba Akbay, anne sütü filtresinin özelliklerini şöyle anlattı:
“3x3 cm ebadında ve biyoaktif nanofiber yapıda. İpek ile polikaprolakton denilen stentlerin yapısında da bulunan FDA onaylı bir materyalden oluşuyor.
Polikaprolakton ithal bir malzeme. Filtreyi daha doğal ve milli yapabilmek için ipeği tek hammadde olarak kullanıp, nano yapılı yeni bir fiber elde etmeyi de başardık.”
