Anahtar Kelimeler:kalp deliği, kalp ameliyatı, karıncıklar arasında delik, ventriküler septal defekt
Ventriküler septal defekt ne demektir ?
Kalbin dört ayrı odacığı vardır. Bu odalardan iki tanesi düşük basınçlı atriumlar yani kulakçıklar ve diğer ikisi ise yüksek basınçlı ventriküller yani karıncıklar olarak adlandırılırlar. Hem kulakçıklar hem de karıncıklar arasında septum yani bölmeler vardır. Bu septal yapılar yani bölmeler sayesinde kulakçık ve karıncıklar sağ ve sol olarak ayrılırlar. Kalbin sol tarafında temiz kan sağ tarafında ise kirli kan dolaşmaktadır. Ventriküler septal defekt tanımının anlamı ise kalbin karıncıkları arasındaki deliği kastetmektedir.
Kalbin içerisindeki ventriküler septal defekt ne yapar ?
Kalbin karıncıkları vücuda kan pompaladığı için yüksek basınç ile çalışmakta ve kalbin sağ tarafı da akciğer ile çalıştığı için düşük basınç ile çalışmaktadır. Yani vücutta akciğer tansiyonu düşük iken sol taraflı temiz kan tansiyonu yüksektir. İki karıncık arasında delik olduğu zaman akciğerlerde temizlenip vücuda gönderilmek üzere sol karıncığa dönen kan tekrar akciğerlere yüksek basınçla gönderilmektedir. Bu kısır döngü kalp yetmezliğine neden olmaktadır.
Ventriküler septal defekt kendiliğinden, ilaçsız ve ameliyatsız kapanır mı ?
Kalbin karıncıkları arasındaki bölme yani ventriküler septum, farklı alanları ve komşulukları olan önemli bir yapıdır. Bu bölmenin kalp kapaklarına uzak olan kas tabakası içerisindeki küçük delikler genellikle izlemde kendiliğinden, kas dokusunun büyümesiyle kapanırlar. Fakat büyük olan kalp kapaklarına yakın komşuluğu olan deliklerin kapanma ihtimali çok düşüktür.
Ventriküler septal defekt belirtilileri nelerdir ?
Ventriküler septal defektin çocuğunuzdaki belirtilerini belirleyen ana etken bu deliğin büyüklüğüdür. Karıncıklar arasındaki bu deliğin büyüklüğüne göre çocuğunuzdaki belirtilerin çıkış zamanı ve belirtilerin şiddeti belirli olacaktır.
Çok büyük ve büyük ventriküler septal defektler yenidoğan döneminde ilk hafta sonrası belirti göstermeye başlarlar. Tabi ki tüm belirtiler altta yatan şiddetli kalp yetmezliğinin dışa vurumu şeklinde olacaktır. Bu bebeklerde solunumda zorluk, solunum cihazına bağlanma, bu cihazdan ayrılamama, sık akciğer enfeksiyonları, beslenememe, kilo almada yetersizlik gibi bulgular gözlenir.
Venriküler septal defekt nasıl tanınır ?
Kalpteki delikler bebekler anne karnında iken kadın doğum uzmanlarının yandal uzmanları olan perinatologlar tarafından tanınabilir. Eğer perinataloglar kalpte herhangi bir terslikten şüphelenirler ise yönlendirecekleri pediatrik kardiyolog tarafından yapılan ekokardiyografi tetkiki ile kalpteki tüm sorunlar tanınabilir. Bebeğin doğumu sonrası işlerin yolunda gitmemesi ile şüphelenen yenidoğan doktorlarının pediyatrik kardiyologlardan bebeği değerlendirmesini istemesi sonrası da tanı konabilir.
Bebeklik sonrası dönemde sık akciğer enfeksiyonu, büyüme gelişmede gerilik, hızlı soluk alıp verme, kilo alamama ve dinlemekle kalbinde üfürüm duyulması gibi sorunları olan çocukların pediatrik kardiyolog tarafından ekokardiyografi ile kalplerinin ultrason ile görüntülenmesinde kalp deliklerine teşhis konabilir. Kalbin ultrasonu olarak adlandırılan ekokardiyografi, belirli bir frekansda gönderilen titreşimlerin oluşturduğu görüntülerin değerlendirilmesiyle çalışmaktadır. Bu tetkik esnasında çocuğunuzun asla canı yanmaz.
Ventriküler septal defekt nasıl tedavi edilir ?
Boyutları küçük olan ventriküler septal defektler genellikle tedaviye ihtiyaç duymazlar. Bu deliklerden kas tabakalarının aralarında olanlar ise hayatın ilk 2 yılında kapanmaya eğilimlidirler. Kas tabakalarının arasında olan ve hayatın ilk 2 yılı sonrası döneme kadar kapanmayan deliklerin kasıktan girilerek anjio yöntemi ile kapatılması gündeme gelebilir.
Çocuklara etkili olan büyüklükteki ventriküler septal defektlerin ilk tedavi basamağı kalp yetmezliği ilaçlarıdır. Bu ilaçların kullanım amacı deliklerin kapatılması değil; kalp deliğinden dolayı vücudun zarar görme mekanizmalarının kontrol altına alınmasıdır.
Büyük boyutlu olarak değerlendirilen, kalbin boşluklarında genişlemeye neden olan ve kalp kapaklarına yakınlıklarından dolayı kapak yapısına zarar verme ihtimali olan deliklerin tedavisi ameliyat ile kapatılmasıdır.
Ventriküler septal defekt kapatılma ameliyatı nasıl yapılıyor ?
Bu ameliyat genel anestezi altında yapılmaktadır. Göğüs kafesi genellikle önden yapılan bir kesi ile açılmakta ve göğüs kafesinin önündeki kemik (iman tahtası) kesilerek kalbin bulunduğu boşluğa ulaşılmaktadır. Kalp akciğer makinasına bağlanma hazırlıklarının tamamlanması ardından dolaşımı bu makina sağlamakta ve kalp durdurularak içindeki delik onarılabilmektedir. Genellikle vucüt ile uyum gösteren yamaların bu deliklerin etrafına dikilmesi ile kapatılmaktadır. İşlemin tamamlanması ardından dolaşım tekrar kalbe geri verilerek kalp akciğer makinası devreden çıkartılır.
Ventriküler septal defekt kapatılma ameliyatı riskleri nelerdir ?
Açık kalp ameliyatı ile ventriküler septal defekt kapatılması genellikle başarılı geçen bir ameliyattır. Kalbin içindeki deliğin kapatılması sonrası nadiren tekrar bir ameliyata gerek duyulur. Bu ameliyatta kalp akciğer makinasına bağlı olabilen bozukluklar (böbrek hasarı, beyin hasarı, karaciğer hasarı) görülebilse de günümüzde nadirdir. Bunun yanında kalbin içindeki deliğin kapatılması sırasında kalbin elektriksel sisteminin zarar görmesi olasılığı vardır. Kalbin elektriksel sistemi zarar gördüğünde tedavi amaçlı olarak ritm sağlayıcı bir küçük alet (pacemaker) yerleştirilmesi gerekebilir.
Çocuğumu ameliyat ettirmez isem ne olur ?
Bu karar çocuğunuzun hayatı ile ilgili verilebilen çok büyük bir karardır. Ameliyat olmadığı takdirde akciğeri yüksek tansiyona maruz kalacak ve akciğer dokusunda geriye dönüşşüz hasar gelişecektir. Bu duruma ek olarak kalp yetmezliği etkisiyle ve akciğer dokusunun hasarı ile sık sık inatçı ve hastanede yatmasına neden olacak enfeksiyonlar ile mücadele etmek zorunda kalacaktır. Akciğer dokusundaki hasar ciddi ve geri dönüşşüz bir şekilde oluştuktan sonra bu duruma neden olan kalp deliğinin kapatılması mümkün olmaz. Bu aşamada kalp deliğini kapatmak oluşan hasarı geri döndürmeyeceği gibi akciğerlerin de çalışması münkün olmaz.
Kalpte bulunan ventriküler septal defekt bazen çocukta dıştan görülen ciddi hastalık belirtileri olmadan da kalbin içindeki kapaklara zarar vermeye başladığı için ameliyat ile kapatılması gerekebilir. Bu durumda deliğin kapatılmasını red etmek kalbin içinde ileriye doğru daha büyük sorunlar yaratmanın davetiyesidir. Çocuğunuz ileride kalbindeki delik ile ve ek olarak kapak problemi ile yüz yüze kalabilir.
Çocuğumu ameliyattan sonra nasıl bir hayat bekliyor ?
Genellikle başka kalp hastalığı olmayan ventriküler septal defekt nedeni ile ameliyat edilen hastaların başarılı geçen bir ameliyat ve hastane süresi ardından taburcu edilmeleri sonrası kalpleri ile ilgili olarak önlerinde bir engel kalmaz. İyileşme dönemi ardından sağlıklarına kavuşurlar ve normal hayatlarına adapte olurlar.