Fallot Tetralojisi

Mor Çocuklar İle İlgili Tüm Sorular ve Cevapları

Anahtar Kelimeler : Fallot tetralojisi, çocuklarda morarma, kalp ameliyatı

Fallot tetralojisi ne demektir ?

Fallot tetralojisi doğuştan gelen bir kalp hastalığıdır. Hastalık bebek daha anne karnındayken bebeğin kalbinin oluşum aşamalarında başlamaktadır. Doğum sonrası da hastalığın ağırlığına göre geniş bir yelpazede klinik sorunlara neden olmaktadır.

Fallot tetralojisi nasıl bir kalp hastalığıdır ?

Fallot tetralojisi adını hastalığa ismini veren Etienne Louis Arthur Fallot adlı Fransız bir bilimadamından almıştır. Tetraloji kelimesi ise 4 hastalığın birlikte olduğunun ifadesi amacıyla kendi ismine eklenmiştir. Hastalığın oluşumundaki bu 4 ana parçaya odaklanacak olursak; 1- kalbin karıncıkları arasında olan kalp deliği, 2- kalbin hem kirli hem de temiz kanından beslenen aort (vücudun ana atar damarı) , 3- akciğere kan götüren ana damarın darlığı (pulmoner arter), 4- akciğere kan pompalayan karıncığın içinde gelişen darlıktır. Bu nedenle bu dört farklı kalp hastalığı tek bir terimle anlatılmış ve adı da Fallot tetralojisi olarak konulmuştur.

Fallot tetralojili kalplerin işleyişinde normal kalplerden farklılıklar nedir ?

Normal çalışan kalplerde her iki karıncık arasında delik yoktur. Bu nedenle sağ karıncıklar ilişkili oldukları büyük damarlar ile çalışırlar. Kirli kan sağ karıncıktan akciğerlere gider ve temizlendikten sonra sol karıncık ile vücuda gönderilir. Fallot tetralojili kalplerde ise kirli kanın akciğere gönderileceği yolun önünde engel vardır ve karıncıklar arasında bulunan delik nedeniyle akciğerlere gönderilemeyen kirli kan temiz kan ile karışarak vücuda gönderilir. Sağ karıncığın akciğere göndereceği kirli kanın önündeki engelin şiddeti her hastada aynı olmayabilir. Bu engel çocuğun oksijen durumunun ana belirleyicisidir. Ek olarak akciğere kan giden yoldaki darlık çocuğun duygu durumu ile değişiklik gösterebilir. Çocuk mutlu ve huzurlu iken darlık derecesi düşük iken; çocuk ağlarken veya hasta iken darlığın şiddeti yükselebilir. Akciğere kan giden yoldaki darlığın sonucu olarak çocuğun bedeni yeteri kadar oksijeni elde edemez. Bu durum oksijen saturasyonunun düşük ölçülmesiyle veya çocuğun dudaklarının, parmak uçlarının mor gözükmesiyle tanınabilir.

Fallot tetralojili çocuklarda nasıl belirtiler görülür?

Kalplerindeki ana problemin akciğerelere yetersiz kanın gönderilmesi olan bu hasta grubunda dışardan görülen belirti morarmadır. Morarma kimi hastalarda sadece ağlarken gözlenirken kimilerinde sürekli olarak görülebilir. Morarma dudaklarda, ağız içinde, el ve ayak parmak uçlarında en belirgindir. Zaman zaman çocuğun ağlamasıyla, çok su kaybetmesiyle veya herhangi bir enfeksiyon tablosunun araya girmesiyle morarma nöbetleri olarak adlandırılabilen tehlikeli süreçler yaşanabilir. Bu sürecin bir kez bile yaşanmış olması ciddi profesyonel medikal destek alınması gerektiğinin aşikar göstergesidir. Morarma nöbetleri genellikle ilaçlar ile kontrol altına alınabilse de ameliyat tarihinin öne çekilmesi gerektiğinin de sinyalleridir.

Fallot tetralojisi nasıl tedavi edilir ?

Cerrahi tedavi zamanlaması tamamen çocuğun durumuna ve hastalığın şiddetine göre belirlenmektedir. Ameliyat cerrahi ekipler tarafından yenidoğan döneminden büyük çocuk dönemine kadar geniş bir yaş yelpazesinde yapılabilir. Fakat hastayı takip eden ekip birçok farklı durumu göz önüne alarak en uygun zamanlamayı önermektedir.

Ameliyat yapılabilmesi için kalbe, önden iman tahtasından ulaşılmaktadır. Ön göğüs duvarında orta hattan kalbe ulaşılmasıyla öncelikle, kalbin görevini devir alacak kalp akciğer makinasına bağlanır ve sonrasında kalp durdurulur. Kalbin içindeki delik yama kullanılarak kapatılır ve akciğerlere kan gönderilen yol üzerindeki tüm darlıklar giderilmeye çalışılır. Darlıkların giderilmeye çalışılmasında kimi zaman kapağın tamiri ve kalbin çıkım yolunun genişletilmesi yeterli olurken kimi zaman daha fazla müdahaleye ihtiyaç olabilir.

Fallot Tetralojisi tedavisinde ameliyattan başka bir tedavi yolu var mıdır ?

Fallot tetralojili kalplerin ameliyattan başka alternatif herhangi bir tedavi metodu yoktur. Ancak ameliyata kadar geçen süreçte morarma ataklarının şiddetinin ve sıklığının azaltılması amacıyla ilaçlar kullanılabilir. Fakat bu ilaçlar kalpteki hastalığı tedavi etmezler.

Fallot tetralojisi ameliyatının riskleri nelerdir ?

Fallot tetralojisi ameliyatı bir açık kalp ameliyatıdır. Günümüzde teknolojinin ilerlemesi ve çocuk kalp cerrahisinin ayrı bir bilim dalı olarak tanınmasıyla riskler olabildiğince düşürülmüştür. Fakat halen bir açık kalp cerrahisinin genel riskleri sözkonusudur.

Fallot tetralojisi ameliyatından sonra uzun dönemdeki süreç nasıl olur ?

Ameliyat sonrası iyileşme dönemi ardından hastalar normal hayatlarına devam etmektedirler. Yarışmalı sporlardan uzak durmak kaydı ile spor yapılabileceği öngörülse de bu konularda hasta için bireysel karar verilmesi gereklidir. Fallot tetralojili hastaların ileryelen dönemlerdeki genel sorunu doğuştan hasarlı olan ve ameliyatta mümkün olduğunca tamir edilen pulmoner kapaktır. Bu nedenle pulmoner kapak ve ilgili konularda takip edilmeleri gereğinde müdahale edilmesi gerekebilir.